Fuat MAN, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Söke İşletme Fakültesi, İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü, fuatman@adu.edu.tr
Yıl / Year: 2024 | Cilt / Volume: 8 | Sayı / Issue: 2 | Sayfa / Page(s): 100-130
Sayı Yayın Zamanı / Issue Published: 31 / 12 / 2024 | İnceleme Makalesi
DOI:
İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY) tarihinin karmaşık bir yapısı vardır ve zaman içinde gelişen çoklu tanımlar, teoriler ve uygulamalarla şekillenmiştir. Modern İKY, sanayi devrimiyle birlikte ortaya çıkmış, büyük ölçekli iş gücü yönetiminin gerekliliğinden doğmuştur. Erken dönem İKY uygulamaları, iş gücünü sistematik bir şekilde yönetme gereksinimlerini yansıtmamaktadır. Bununla birlikte, 19. ve 20. yüzyıllarda sanayileşmenin etkisiyle İKY uygulamaları daha yapılandırılmış hale gelmiştir. 20. yüzyılın ortalarından itibaren, İKY alanında önemli gelişmeler yaşanmış; psikolojinin uygulamaları, personel yönetimi ve endüstri ilişkilerinin ayrışması gibi faktörler, İKY’nin stratejik bir işlev haline gelmesini sağlamıştır. Türkiye’de İKY’nin evrimi ise toplumsal değişimler ve küresel etkilerle şekillenmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısında hızlı sektör değişimleri, modern İKY uygulamalarının gelişimini hızlandırmış, 1971'de Türk Personel Yönetimi Derneği’nin kurulmasıyla birlikte bu alandaki profesyonelleşme artmıştır. TEGEP gibi yeni oluşumlar, Türkiye’de İKY’nin eğitim ve gelişim odaklı yaklaşımını güçlendirmiştir. Bu çalışma, İKY'nin tarihsel evrimini ayrıntılı bir şekilde inceleyerek, günümüz uygulamalarının kökenlerini anlamaya yönelik bir çerçeve sunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İKY tarihi, personel yönetimi, İKY mesleği
The history of Human Resource Management (HRM) is complex and shaped by multiple definitions, theories, and practices that have evolved over time. Modern HRM emerged alongside the industrial revolution, reflecting the necessity of managing large-scale workforces. Early HRM practices did not systematically address workforce management needs, but as industrialization progressed in the 19th and 20th centuries, HRM practices became more structured. Significant developments occurred in the mid-20th century, including the application of psychology, the separation of personnel management from industrial relations, and the transformation of HRM into a strategic function. In Turkey, the evolution of HRM has been influenced by societal changes and global trends. Rapid sectoral shifts in the latter half of the 20th century accelerated the development of modern HRM practices, exemplified by the establishment of the Turkish Personnel Management Association in 1971, which marked a significant step toward professionalization in the field. Recent formations like TEGEP emphasize a growing focus on training and development within HRM in Turkey. This study provides a detailed examination of the historical evolution of HRM, offering a framework to understand the roots of contemporary practices.
Keywords: History of HRM, personnel management, HR profession